Hormone Irisin Và Tác Động Của Nó Đến Sức Khỏe

A. Khái niệm và lịch sử phát hiện

 

Hormone Irisin là một hoocmon protein đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi mô mỡ trắng (white fat) thành mô mỡ nâu (brown fat) trong cơ thể.

 

Được đặt tên theo người thần thoại Iris trong thần thoại Hy Lạp, Irisin được coi là một phát hiện đột phá trong lĩnh vực nghiên cứu về sức khỏe và thể dục, và đã thu hút sự chú ý của cộng đồng khoa học từ khi được phát hiện.

 

Lịch sử phát hiện của hormone Irisin bắt đầu vào năm 2012, khi các nhà khoa học thuộc Đại học Harvard đã công bố nghiên cứu về mối quan hệ giữa việc tập luyện và sự biến đổi của mô mỡ trong cơ thể.

 

Trong quá trình nghiên cứu này, họ đã phát hiện ra một peptide (một dạng hoocmon protein nhỏ) mới trong cơ thể, mà sau này được đặt tên là Irisin. Ngay lập tức, Irisin đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng nghiên cứu vì tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong điều trị bệnh lý liên quan đến mỡ cơ thể và sức khỏe tổng thể.

 

B. Chức năng và vai trò trong cơ thể

 

Irisin được sản xuất chủ yếu trong cơ bắp, đặc biệt là trong quá trình tập luyện có tính chất vận động cao như aerobic exercise. Khi cơ bắp hoạt động, protein FNDC5 trong cơ bắp sẽ bị cắt bỏ và biến đổi thành hoocmon Irisin. Sau đó, Irisin sẽ tiếp xúc với mô mỡ trắng (mô mỡ tích tụ) và kích thích mô mỡ trắng chuyển đổi thành mô mỡ nâu.

 

Ngoài tác dụng lên mô mỡ, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hormone Irisin có thể có tác động tích cực đến hệ thần kinh và sức khỏe tâm thần. Các hiệu ứng này đang tiếp tục được khám phá và nghiên cứu sẽ tiếp tục mở ra những triển vọng mới về tiềm năng ứng dụng của Irisin trong việc cải thiện sức khỏe con người.

A. Nguyên lý tạo ra hormone Irisin

 

Hormone Irisin được tạo ra thông qua quá trình biến đổi từ một protein gọi là Fibronectin type III domain containing protein 5 (FNDC5). FNDC5 ban đầu được tổng hợp trong các cơ bắp, đặc biệt là khi cơ bắp được kích hoạt trong quá trình tập luyện với mức độ vận động cao như aerobic exercise.

 

Khi các cơ bắp hoạt động, FNDC5 sẽ trải qua quá trình cắt bỏ một phần và biến đổi thành hoocmon Irisin. Quá trình này xảy ra bên trong các tế bào cơ bắp và không được tiết ra vào tuỷ xương hay hệ thống nội tiết khác. Sau khi được tạo ra, Irisin sẽ vào tuần hoàn máu và tiếp xúc với các tế bào mỡ trắng trong cơ thể.

 

B. Tác động lên cơ bắp và mỡ

 

1. Tác động lên cơ bắp:

 

Irisin không chỉ là một hoocmon có tác dụng lên mỡ, mà nó còn có tác động tích cực đối với cơ bắp. Khi hormone Irisin tương tác với các tế bào cơ bắp, nó kích thích quá trình tạo ra các protein hỗ trợ cho việc tăng cường hoạt động aerobic của cơ bắp. Điều này giúp cơ bắp sử dụng năng lượng hiệu quả hơn và tăng khả năng chịu đựng trong quá trình tập luyện.

 

2. Tác động lên mỡ:

 

Khi Irisin tiếp xúc với mô mỡ trắng, nó kích thích quá trình biến đổi mô mỡ trắng thành mô mỡ nâu, được biết đến như “mỡ tốt.” Mô mỡ nâu có khả năng đốt cháy năng lượng để tạo ra nhiệt độ cho cơ thể, giúp giảm thiểu lượng mỡ tích tụ và đóng góp vào quá trình giảm cân và duy trì cân nặng.

 

3. Hormone Irisin giúp giảm cân, đốt cháy mỡ

 

Mối liên kết giữa hormone Irisin và quá trình giảm cân đã được nghiên cứu sâu hơn trong những năm gần đây. Nhiều nghiên cứu trên động vật và con người đã cho thấy rằng tăng cường mức Irisin trong cơ thể có thể giúp cải thiện quá trình đốt cháy mỡ và hỗ trợ giảm cân.

 

Đặc biệt, việc thực hiện các chế độ tập luyện chuyên biệt và thường xuyên, đặc biệt là anaerobic exercise, đã được chứng minh là có khả năng tăng sản xuất Irisin trong cơ thể. Điều này cho thấy mối quan hệ tích cực giữa việc tập luyện và sự sản xuất Irisin, và từ đó, ảnh hưởng tích cực đến quá trình giảm cân và duy trì cân nặng ổn định.

A. Nghiên cứu về tác động của giảm cân đối với sức khỏe tim mạch và mức độ Irisin:

 

Một nghiên cứu đã tiến hành khảo sát về sự thay đổi về tình trạng sức khỏe tim mạch, nồng độ hormone Irisin trong huyết tương và thành phần cơ thể trong suốt 4 tháng trong một nhóm người béo phì không được lựa chọn cụ thể.

 

Nghiên cứu này đã phát hiện ra rằng, thậm chí việc giảm cân nhẹ đến vừa phải cũng dẫn đến cải thiện đáng kể về sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, quá trình giảm cân không ảnh hưởng đến mức độ Irisin trong huyết tương.

 

B. Nghiên cứu xác định mức độ Irisin trong huyết tương như một chỉ số đánh giá quản lý cân nặng:

 

Một nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng mức độ Irisin trong huyết tương có thể được sử dụng như một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá quản lý cân nặng. Điều này cho thấy Irisin có tiềm năng để trở thành một biomarker quan trọng trong việc theo dõi hiệu quả của các biện pháp giảm cân.

 

C. Khám phá hormone Irisin vào năm 2012 và tiềm năng ứng dụng trong điều trị béo phì:

 

Irisin đã được phát hiện vào năm 2012, khi các nhà nghiên cứu tại Trường Y học Harvard phát hiện ra cả chuột và con người đều tạo ra hormone này trong suốt quá trình tập luyện.

 

Các nghiên cứu sau đó cho thấy rằng, ở chuột, Irisin cải thiện quá trình điều chỉnh đường huyết và gây giảm cân, từ đó làm cho một số người suy đoán rằng một loại thuốc dựa trên hormone này có thể được sử dụng trong việc điều trị béo phì.

 

Tóm lại, các nghiên cứu về hormone Irisin đã cho thấy những khía cạnh quan trọng về tác động của nó đối với sức khỏe tim mạch và quản lý cân nặng. Mặc dù việc giảm cân cải thiện sức khỏe tim mạch, tuy nhiên, mức độ Irisin trong huyết tương không bị ảnh hưởng bởi quá trình giảm cân.

A. Tập luyện và tác động đối với Irisin:

 

• Tăng cường hoạt động thể chất: Tập luyện đều đặn và có tính chất vận động mạnh sẽ giúp tăng sản xuất hormone Irisin trong cơ thể.

 

• Kết hợp tập luyện cardio và tập luyện sức mạnh: Kết hợp các bài tập cardio như chạy bộ, bơi lội, đi xe đạp với tập luyện sức mạnh như nâng tạ, tập yoga, hay các bài tập kháng lực giúp kích thích sự sản xuất Irisin hiệu quả.

 

• Tập luyện đều đặn, đặc biệt là tập luyện với mức độ cao: Năm 2014, một nghiên cứu được công bố trong Tạp chí Thử nghiệm Y học Tohoku đã phát hiện rằng tập luyện với mức độ cao (anaerobic) sẽ làm tăng mức độ hormone Irisin hơn là tập luyện với mức độ thấp (anarobic)

 

• Tập luyện trong môi trường lạnh. Rung khi tập luyện sẽ kích thích quá trình sản sinh nhiệt qua mô mỡ thông qua việc tiết ra hormone Irisin.

 

B. Chế độ ăn uống thích hợp:

 

• Tiêu thụ chất bổ sung chống oxy hóa: Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như các loại rau củ quả tươi, hạt, hạt giống, và các loại hải sản chứa omega-3 giúp bảo vệ tế bào và tăng cường chức năng sức khỏe tổng thể.

 

• Hạn chế đường và tinh bột: Giảm lượng đường và tinh bột trong chế độ ăn giúp hỗ trợ sự kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ bệnh tim mạch, điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho hormone Irisin hoạt động tốt hơn.

 

C. Ngủ.

 

Đảm bảo bạn có một giấc ngủ tốt, từ 7-8 tiếng mỗi ngày. Hãy xem qua bài viết này để biết chi tiết hơn